<em>Formy chałup na obszarach peryferyjnych / Forms of huts in periphery</em> <em>territories </em>(mapa 224, karta CX)<br /><br /><span>[na podstawie badań PAE z lat 1956-1965 i innych źródeł]</span>
kultura materialna ; budownictwo ; budynek ; budynek mieszkalny ; dom ; dom szerokofrontowy ; dom wąskofrontowy ; dom bez podcienia ; dom podcieniowy ; dom z sienią korytarzową ; podcień ; podcień słupowy ; podcień narożny
<p>mapa ukazuje występowanie różnych form chałup na obszarach peryferyjnych ; zawarto na niej następujące informacje: <strong>A. Chałupy ze stajniami pod jednym dachem</strong>, i wewnętrznymi przejściami. <span style="text-decoration:underline;">Parterowe</span>, - szerokofrontowe – ustawione w jednym rzędzie. 1 – chałupa, stajnia, stodoła, 2 – chałupa, stajnia (stodołą osobno), 3 – chałupa, stodoła (stajnia osobno), - szerokofrontowe ustawione pod kątem, 4 – stodoła przystawiona pod kątem do chałupy i stajni, - wąskofrontowe bez podcienia, z sienią korytarzową składającą się z: 5 – chałupy, stajni i czasem stodoły (por. zeszyt II, mapa 110), - wąskofrontowe podcieniowe z sienią korytarzową składającą się z: 6 – chałupy, stajni i czasem stodoły (por. mapę 222). <span style="text-decoration:underline;">Piętrowe</span>, - bez podcieniowego podjazdu, 7 – część mieszkalna na parterze (przeważnie kuchnia) i na piętrze, część gospodarcza na parterze, - z podcieniowym podjazdem, 8 – pomieszczenie nad podcieniem wykorzystane jest jako część mieszkalna albo do przechowywania ziarna (wg J. Bohdanowicza), - chałupy orawskie z wyżką (wg W. Jostowej), 9 – istnieją do dziś, 10 – istniały w przeszłości. <strong>B. Chałupy ze stajnią lub komorą pod jednym dachem</strong>, ale bez przejścia wewnętrznego (por. mapy 214, 215). 11 – ze stajnią, 12 – z komorą. <strong>C. Chałupy szerokofrontowe z podcieniem. </strong>13 – zachodni zasięg występowania chałup z podcieniem w ścianie dłuższej (por. zeszyt III, mapa 184), 14 – podcień narożny z wejściem do komory (por. zeszyt III, mapa 184), 15 – pseudopodcieniowe – słupy w ścianie szczytowej mają charakter wystroju (por. mapę 221). <strong>D. Chałupy o ścianach przysłupowych. </strong>16 – zwarty zasięg występowanie chałup przysłupowych (por. zeszyt II, mapa 129). <strong>E. Chałupy wąskofrontowe bez podcienia</strong>. 17 – stojące osobno bez budynków gospodarczych. <strong>F. Chałupy częściowo piętrowe.</strong> 18 – ustawione na stokach wzniesień. <strong>G. Inne oznaczenia.</strong> 19 – wschodni i południowo-zachodni zwarty zasięg występowania pieców piekarskich poza chałupą (por. zeszyt III, mapa 112), 20 – północny zwarty zasięg występowania dachu podhalańskiego (por. mapę 203)</p>
Gajek, Józef ; Skarżyński ; Tomasz
<span>Polski atlas etnograficzny. T. IV. Red. Józef Gajek. Warszawa 1971, syg. <PAE/AE/5> , <A.35/4></span>
Instytut Historii Kultury Materialnej PAN
1971
umowa z twórcą (umowa licencyjna)
Polski Atlas Etnograficzny ; Polish Ethnographic Atlas
image/jpeg
pol
mapa ; atlas
syg. <PAE_MO_0241_01>
ogólnopolski
<p><em>Rozplanowanie wnętrza chałup podcieniowych / Layout of the interior of porched</em> huts (mapa 222, karta CIX)<br /><br />[na podstawie badań PAE z lat 1956-1960 i innych źródeł]</p>
kultura materialna ; budownictwo ; budynek ; budynek mieszkalny ; dom ; dom wąskofrontowy ; dom podcieniowy ; dom z sienią korytarzową ; dom amfiladowy ; dom szerokofrontowy ; dom asymetryczny z sienią nieprzechodnią ; dom symetryczny z sienią przechodnią ; dom symetryczny z sienią nieprzechodnią
<p>mapa ukazuje rozplanowanie wnętrza chałup podcieniowych ; zawarto na niej następujące informacje: <strong>A. Chałupy wąskofrontowe</strong>. <span style="text-decoration:underline;">Z sienią korytarzową</span>. 1 – ze stajnią i stodołą pod jednym dachem, 2 – tylko ze stajnią pod jednym dachem, 3 – bez wnętrz gospodarczych pod jednym dachem, 4 – brak danych do rozplanowania. <span style="text-decoration:underline;">Amfiladowe, pierwotnie jednoizbowe</span>. 5 – bez sieni, 6 – z sienią, 7 – z sienią i komorą, 8 – ze stajnią pod jednym dachem, 9 – z sienią i chlewkiem w części zabudowanego podcienia, 10 – z sienią, komorą i stajnią, 11 – wtórnie szerokofrontowe (podkreślenie znaków), 12 – zasięg chałup szerokofrontowych przerobionych z podcieniowych wąskofrontowych, 13 – brak danych do rozplanowania. <strong>B. Chałupy szerokofrontowe</strong>. 14 – asymetryczne z sienią nieprzechodnią, 15 – symetryczne z sienią przechodnią z ślepym podcieniem w szczycie, 16 – symetryczne z sienią nieprzechodnią, 17 – brak danych do rozplanowania. <strong>C. Inne oznaczenia.</strong> 18 – piec piekarski w izbie, 19 – piec piekarski w sieni, 20 – brak podkreślenia – brak danych o występowaniu i lokalizacji pieca piekarskiego, 21 – małomiasteczkowe wąskofrontowe domy z podcieniem w ścianie szczytowej, 22 – wsi stałej sieci PAE, w których chałupy podcieniowe nie występują, 23 – występowanie pieca piekarskiego poza chałupą</p>
Jagieła, Kazimierz
<span>Polski atlas etnograficzny. T. IV. Red. Józef Gajek. Warszawa 1971, syg. <PAE/AE/5> , <A.35/4></span>
Instytut Historii Kultury Materialnej PAN
1971
Gajek, Józef. Kier. nauk.
umowa z twórcą (umowa licencyjna)
Polski Atlas Etnograficzny ; Polish Ethnographic Atlas
image/jpeg
pol
mapa ; atlas
syg. <PAE_MO_0239_01>
ogólnopolski
<p><em>Formy podcieni szczytowych / Forms of gable and porches</em> (mapa 221, karta CIX)<br /><br />[na podstawie badań PAE z lat 1956-1960 i innych źródeł]</p>
kultura materialna ; budownictwo ; budynek ; budynek mieszkalny ; dom ; dom wąskofrontowy ; dom szerokofrontowy ; dom podcieniowy ; dom z sienią korytarzową ; dom amfiladowy ; podcień ; podcień frontowy ; podcień szczytowy ; podcień słupowy ; podcień bezsłupowy
<p>mapa ukazuje formy podcieni szczytowych ; zawarto na niej następujące informacje: A<strong>. Podcienie słupowe.</strong> <span style="text-decoration:underline;">Chałupy wąskofrontowe z głównym wejściem z podcienia</span>, - z sienią korytarzową. 1 – z podcieniem pełnofrontowym, 2 – z podcieniem przyłapowym, 3 – z podcieniem nieokreślonym, - amfiladowe, 4 – z podcieniem pełnofrontowym, 5 – z podcieniem przyłapowym, 6 – z podcieniem nieokreślonym. <span style="text-decoration:underline;">Chałupy szerokofrontowe.</span> 7 – z podcieniem pełnofrontowym o wystroju przysłupowym, 8 – z podcieniem przyłapowym i wejściem z podcienia, 9 – z podcieniem przyłapowym „ślepym” tj. wejściem do komórki. <strong>B. Podcienia bezsłupowe przy chałupach</strong> - wąskofrontowych amfiladowych, 10 – z płytkim podcieniem, 11 – z głębokim podcieniem, 12 – rodzaj podcienia nieokreślony, - szerokofrontowych, 13 - z płytkim podcieniem pełnofrontowym, 14 – z podcieniem przyłapowym. <strong>C. Inne oznaczenia.</strong> 15 – wsi stałej sieci PAE, w których nie stwierdzono występowania chałup podcieniowych</p>
Jagieła, Kazimierz
<span><span>Polski atlas etnograficzny. T. IV. Red. Józef Gajek. Warszawa 1971, syg. <PAE/AE/5> , <A.35/4></span><br /></span>
Instytut Historii Kultury Materialnej PAN
1971
Gajek, Józef. Kier. nauk.
umowa z twórcą (umowa licencyjna)
Polski Atlas Etnograficzny ; Polish Ethnographic Atlas
image/jpeg
pol
mapa ; atlas
syg. <PAE_MO_0238_01>
ogólnopolski
<p><em>Konstrukcja ścian chałup podcieniowych / Construction of walls in porched huts</em> (mapa 220, karta CIX)<br /><br /><span>[na podstawie badań PAE z lat 1956-1960 i innych źródeł]</span></p>
kultura materialna ; budownictwo ; budynek ; budynek mieszkalny ; dom ; dom wąskofrontowy ; dom szerokofrontowy ; dom podcieniowy ; dom z sienią korytarzową amfiladową ; elementy budynku ; ściana ; konstrukcja ścian ; ściana z drewna ; konstrukcja węgłowa ; konstrukcja sumikowo-łątkowa ; konstrukcja ryglowa ; mur pruski
<p>mapa ukazuje konstrukcje ścian chałup podcieniowych ; zawarto na niej następujące informacje: <strong>A. Ryglowe.</strong> 1 – ryglowe – gliniane, 2 – mur pruski, 3 – ryglowe bez bliższych określeń. <strong>B. Zrębowe o węgłach.</strong> 4 – na obłap, 5 – na rybi ogon z obciętymi końcami, 6 – na rybi ogon z wystającymi końcami, 7 – nieokreślonych typologicznie. <strong>C. Sumikowo-łątkowe.</strong> 8 – z belek czworokątnie ciosanych. <strong>D. Inne oznaczenia.</strong> 9 – drewniane bez bliższych określeń, 10 – częściowo sumikowo-łątkowe, 11 – brak danych o konstrukcji ścian, 12 – wsi stałej sieci PAE, w których chałupy podcieniowe nie występują</p>
Jagieła, Kazimierz
<span>Polski atlas etnograficzny. T. IV. Red. Józef Gajek. Warszawa 1971, syg. <PAE/AE/5> , <A.35/4></span>
Instytut Historii Kultury Materialnej PAN
1971
Gajek, Józef. Kier. nauk.
umowa z twórcą (umowa licencyjna)
Polski Atlas Etnograficzny ; Polish Ethnographic Atlas
image/jpeg
pol
mapa ; atlas
syg. <PAE_MO_0237_01>
ogólnopolski
<p><em>Rozplanowanie chałup szerokofrontowych / Layout of broad-front huts</em> (mapa 218, karta CVIII)<br /><br /><span>[na podstawie badań PAE z lat 1956-1965 i innych źródeł]</span></p>
kultura materialna ; budownictwo ; budynek ; budynek mieszkalny ; dom ; dom szerokofrontowy ; dom asymetryczny jednoizbowy ; dom trójwnętrzny amfiladowy ; dom symetryczny z sienią przechodnią ; dom symetryczny z sienią nieprzechodnią
<p>mapa ukazuje rozplanowanie chałup szerokofrontowych ; zawarto na niej następujące informacje: <strong>A. Rozplanowanie chałup asymetrycznych o układzie amfiladowym</strong> (por. mapy 213-215). 1a – jednoizbowe z komorą, 1b – dwuizbowe, 1c – dwuizbowe z komorą lub stajnią. <strong>B. Rozplanowanie chałup o układzie symetrycznym.</strong> Trójwnętrzne jednoizbowe. 2 – z komorą jako trzecim wnętrzem, 3 – ze stajnią jako trzecim wnętrzem. Trójwnętrzne dwuizbowe. 4 – z sienią: 4a – przejściową, 4b – nieprzejściową, 5 – z szerokim kominem lub komorą w sieni. Wielownętrzne dwuizbowe. 6 – z komorą. <strong>C. Obszar występowania pieców piekarskich</strong>. 7 – w izbie, w powiązaniu z paleniskiem do gotowania, 8 – w sieni, kominie-kuchni (por. zeszyt II, mapa 114), 9 – poza chałupą (por. zeszyt II, mapa 114). D<strong>. Różne rozplanowania i funkcje sieni w chałupach jednoizbowych.</strong> 10 – najdalszy rozproszony północno-zachodni zasięg sieni przechodnich (por. zeszyt IV, mapa 212), 11 – najdalszy północno-zachodni zasięg sieni na całą szerokość chałupy, nieprzechodnich, 12 – najdalszy południowo-wschodni zasięg sieni podzielonych, z szerokim kominem-kuchnią. <strong>E. Zasięg rozplanowania chałup szerokofrontowych asymetrycznych.</strong> 13 – najdalszy zwarty północny zasięg chałup jednoizbowych z komorą i sienią przechodnią lub nieprzechodnią (por. mapą 212), 14 – jednoizbowe, trój- lub więcej wnętrzne, z komorą za izbą wzdłuż ściany dłuższej w wejściem z sieni</p>
<p>- nie stwierdzono występowania zjawiska określonego w tytule mapy<br />- znak górny niepełny oznacza, że zjawisko występuje we wsi obocznie</p>
Jankowska, Barbara
<span>Polski atlas etnograficzny. T. IV. Red. Józef Gajek. Warszawa 1971, syg. <PAE/AE/5> , <A.35/4></span>
Instytut Historii Kultury Materialnej PAN
1971
Gajek, Józef. Kier. nauk.
umowa z twórcą (umowa licencyjna)
Polski Atlas Etnograficzny ; Polish Ethnographic Atlas
image/jpeg
pol
mapa ; atlas
syg. <PAE_MO_0235_01>
ogólnopolski
<p><em>Chałupy szerokofrontowe z dwiema sieniami przedzielonymi kominem / Broad-front huts with two hallways and a chimney</em> (mapa 217, karta CVIII)<br /><br /><span>[na podstawie badań PAE z lat 1956-1965 i innych źródeł]</span></p>
kultura materialna ; budownictwo ; budynek ; budynek mieszkalny ; dom ; dom szerokofrontowy
<p>mapa ukazuje występowanie chałup szerokofrontowych z dwiema sieniami przedzielonymi kominem ; zawarto na niej następujące informacje: <strong>A. Chałupy z paleniskiem do gotowania w kominie-kuchni</strong>, obsługiwane od strony komina-kuchni, - istniały w latach 1956-1965, - istniały w XIX w., ale zaginęły. 1 – jednorodzinne, 2 – dwurodzinne. Palenisko wnękowe obsługiwane z izby. 3 – jednorodzinne (forma reliktowa). <strong>B. Chałupy z paleniskiem do gotowania w izbie z małą komórką w dawnym kominie.</strong> 4 – jednorodzinne, 5 – dwurodzinne (przeważnie czworaki). <strong>C. Inne oznaczenia.</strong> 6 – dwie pierwotne izby podzielone na więcej wnętrz, 7 – wschodni i południowy zgeneralizowany zasięg szerokich kominów (por. Zeszyt II, mapa 114)</p>
<p>- nie stwierdzono występowania zjawiska określonego w tytule mapy<br />- znak górny niepełny oznacza, że zjawisko występuje we wsi obocznie</p>
Jankowska, Barbara
<span>Polski atlas etnograficzny. T. IV. Red. Józef Gajek. Warszawa 1971, syg. <PAE/AE/5> , <A.35/4></span>
Instytut Historii Kultury Materialnej PAN
1971
Gajek, Józef. Kier. nauk.
umowa z twórcą (umowa licencyjna)
Polski Atlas Etnograficzny ; Polish Ethnographic Atlas
image/jpeg
pol
mapa ; atlas
syg. <PAE_MO_0234_01>
ogólnopolski
<p><em>Chałupy z sienią podzieloną na dwa wnętrza / Huts with a primordinal hallway divided into two parts</em> (mapa 216, karta CVIII)<br /><br /><span>[na podstawie badań PAE z lat 1956-1965 i innych źródeł]</span></p>
kultura materialna ; budownictwo ; budynek ; budynek mieszkalny ; dom ; dom wąskofrontowy ; dom szerokofrontowy
<p>mapa ukazuje występowanie chałup z sienią podzieloną na dwa wnętrza; zawarto na niej następujące informacje: <strong>A. Chałupy dwuizbowe.</strong> <span style="text-decoration:underline;">Z paleniskiem w kominie-kuchni</span>, - istniały w XIX w., ale zaginęły, - istniały w latach 1956-1965. 1 – przeżytkowe palenisko w szerokim kominie, 2 – szeroki komin zamieniony na kuchnię z oknem, 3 – z paleniskiem w kominie-kuchni, obsługiwanym z izby przez otwór w ścianie. <span style="text-decoration:underline;">Z paleniskiem przeniesionym do izby</span>. Szeroki komin kuchni zamieniony na inne wnętrze. 4 – szeroki komin włączono do izby lub alkierza, 5 – szeroki komin zredukowano, utworzono w nim komorę z wejściem z izby, 6 – szeroki komin zamieniony na kurnik lub inne pomieszczenie z wejściem z sieni, 7 – pierwotne dwie izby podzielone na trzy i więcej wnętrz. Mała komora powstała w sieni (a nie w kominie). 8 – wejście do małej komory z sieni. <strong>B. Chałupy trójwnętrzne – jednoizbowe.</strong> <span style="text-decoration:underline;">Z komorą naprzeciw izby z wejściem z sieni – palenisko w XX w. przeniesiono z izby do kuchni</span>. 9 – bez okna, 10 – z oknem. <span style="text-decoration:underline;">Ze stajnią naprzeciw izby – wejście z sieni, podwórza lub z dwoma wejściami</span>. 11 – palenisko w izbie, w sieni mała komora, 12 – palenisko w kuchni powstałej z sieni. <strong>C. Chałupy czterownętrzne.</strong> 13 – palenisko w izbie, w sieni mała komora. <strong>D. Inne oznaczenia.</strong> 14 – zgeneralizowany zasięg południowo-wschodni szerokich kominów (por. zeszyt II mapa 114)</p>
<p>- nie stwierdzono występowania zjawiska określonego w tytule mapy<br />- znak górny niepełny oznacza, że zjawisko występuje we wsi obocznie</p>
Jankowska, Barbara
<span>Polski atlas etnograficzny. T. IV. Red. Józef Gajek. Warszawa 1971, syg. <PAE/AE/5> , <A.35/4></span>
Instytut Historii Kultury Materialnej PAN
1971
Gajek, Józef. Kier. nauk.
umowa z twórcą (umowa licencyjna)
Polski Atlas Etnograficzny ; Polish Ethnographic Atlas
image/jpeg
pol
mapa ; atlas
syg. <PAE_MO_0233_01>
ogólnopolski
<p><em>Chałupy symetryczne z sienią nieprzechodnią / Symmetric huts with an intransitive hallway</em> (mapa 215, karta CVII)<br /><br />[na podstawie badań PAE z lat 1956-1965 i innych źródeł]</p>
kultura materialna ; budownictwo ; budynek ; budynek mieszkalny ; dom ; dom szerokofrontowy ; dom symetryczny z sienią nieprzechodnią
<p>mapa ukazuje występowanie chałup symetrycznych z sienią nieprzechodnią ; zawarto na niej następujące informacje: <strong>A. Chałupy trójwnętrzne. </strong><span style="text-decoration:underline;">Jednoizbowe: izba, sień i wnętrze gospodarcze</span>. a) komora, – istniały w XIX w., ale zaginęły, - istniały w latach 1956-1965. 1 – z wejściem z sieni, 2 – z wejściem z podwórza, b) stajnia. 3 – z wejściem z sieni, 4 – z wejściem z podwórza, 5 – dwa wejścia: z sieni i z podwórza, c) wnętrze podzielone na komórkę i małą stajnię lub chlew, 6 – do stajni wejście z sieni. <span style="text-decoration:underline;">Dwuizbowe</span>. 7 – izba, sień, izba. <strong>B. Chałupy czterownętrzne.</strong> <span style="text-decoration:underline;">Dwuizbowe, dwie izby przedzielone sienią</span>. 8 – z komorą za izbą, wejście z izby lub podwórza. <span style="text-decoration:underline;">Izby w układzie amfiladowym</span>. 9 – z komorą naprzeciw izb z wejściem z sieni, 10 – ze stajnią naprzeciw izb, wejście do stajni z podwórza. C<strong>. Chałupy trójwnętrzne z paleniskiem poza izbą, w sieni.</strong> <span style="text-decoration:underline;">Jednoizbowe</span>. 11 – izba, sień, stajnia, wejście do stajni z podwórza. <span style="text-decoration:underline;">Dwuizbowe</span>. 12 – izba, sień, izba. <strong>D. Chałupy wielownętrzne o układzie symetrycznym.</strong> <span style="text-decoration:underline;">Forma nowsza. Pierwotne izby uległy wielokierunkowemu podziałowi</span>. 13 – schemat wielownętrznych chałup rozwiniętych wielopostaciowych A, A, wnętrza pierwotne, które uległy różnym podziałom. <strong>E. Inne oznaczenia.</strong> 14 – najdalszy zwarty wschodni zasięg pieców piekarskich poza izbą (por. zeszyt II, mapa 114), 15 – najdalszy zasięg zachodni chałup z niebieloną komorą (por. mapę 199)</p>
<p>- nie stwierdzono występowania zjawiska określonego w tytule mapy<br />- znak górny niepełny oznacza, że zjawisko występuje we wsi obocznie</p>
Jankowska, Barbara
<span>Polski atlas etnograficzny. T. IV. Red. Józef Gajek. Warszawa 1971, syg. <PAE/AE/5> , <A.35/4></span>
Instytut Historii Kultury Materialnej PAN
1971
Gajek, Józef. Kier. nauk.
umowa z twórcą (umowa licencyjna)
Polski Atlas Etnograficzny ; Polish Ethnographic Atlas
image/jpeg
pol
mapa ; atlas
syg. <PAE_MO_0232_01>
ogólnopolski