<p><span><span><em>Osoby odwiedzające położnicę, I / People visiting the birth-giving woman, I</em></span></span><span><span> (mapa 3)<br /><br />[na podstawie badań PAE z lat 1969-1976]<br /></span></span></p>
kultura społeczna ; obrzędy ; obrzędy rodzinne ; obrzędy narodzinowe ; rytuały okresu połogu ; odwiedzanie położnicy ; elementy obrzędu ; uczestnicy ; rodzina ; krewni ; kobiety ; mężczyźni
<p><span>mapa ukazuje </span><span>osoby odwiedzające położnicę ; </span><span>zawarto na niej następujące informacje:<em> VIII. Odwiedzanie i obdarowywanie położnicy po połogu. 36. Zbadać, czy we wsi istnieje zwyczaj odwiedzania położnicy? a) Kogo obowiązuje odwiedzanie położnicy?</em> <strong>Położnicę odwiedzają osoby spokrewnione, najczęściej:</strong> 1 – rodzina, krewni, 2 – najbliższa rodzina, 3 – kobiety z rodziny (np. matka, teściowa, siostra), 4 – mężczyźni z rodziny (np. brat), 5 – inne odpowiedzi (zob. mapa 4), 6 – brak tradycji występowania zwyczaju odwiedzania położnicy, 7 – brak odpowiedzi. </span></p>
<p><strong>Uwaga:<br /></strong>- mapę opracowano na podstawie badań terenowych prowadzonych w latach 70. XX wieku przez Pracownię Polskiego Atlasu Etnograficznego,<br />- mapa dotyczy stanu zjawiska w latach 70. XX wieku,<br />- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych rejonów Polski),<br />- na mapie obok głównych rzek zaznaczono również większe miasta – małymi pustymi kółkami,<br />- po wnikliwej weryfikacji sygnatur miejscowości w 2016 roku okazało się, że niektóre z nich powinny znajdować się w innych (z reguły pobliskich) polach:</p>
<ul><li>Krzycko Wielkie - jest "12.24.IV" ma być "12.23.XVI",</li>
<li>Nowa Wieś - jest "13.19.IX" ma być "12.19.XII)",</li>
<li>Wrzosy - jest "13.26.XIII" ma być "13.27.I",</li>
<li>Laskowo - jest "15.15.IV" ma być "16.15.I",</li>
<li>Bukowice - jest "15.26.XVI" ma być "15.27.IV",</li>
<li>Pniewo (gm. Chodecz) - jest "22.22.V" ma być "21.22.VIII",</li>
<li>Młynarska Wola - jest "24.12.IV" ma być "24.11.XIV",</li>
<li>Murzasichle - jest "24.38.XVI" ma być "25.38.XIII",</li>
<li>Radzice Duże - jest "26.26.XIV" ma być "26.27.II",</li>
<li>Mchowo - jest "27.18.IV" ma być "28.18.I)",</li>
<li>Snopki - jest "30.14.XVI" ma być "31.14.XIII",</li>
<li>Kalwaria Pacławska - jest "34.37.III" ma być "34.36.XV".</li>
</ul>
Diakowska-Kohut, Edyta
Edyta Diakowska-Kohut : Odwiedzanie i obdarowywanie położnicy oraz jej dziecka. W : Zwyczaje, obrzędy i wierzenia urodzinowe. Red. Zygmunt Kłodnicki, Agnieszka Pieńczak. Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 9, cz. 2 : Zwyczaje, obrzędy i wierzenia związane z matką i dzieckiem. Wrocław : Cieszyn 2013, s. 114 ; syg. <PAE/KOM/13/>
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze ; Uniwersytet Śląski ; Uniwersytet Wrocławski
2013
umowa z twórcą (umowa licencyjna)
Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego ; Commentaries to the Polish Ethnographic Atlas
application/pdf
pol
mapa
syg. <PAE_MO_0756_01>
ogólnopolski
<p class="western"><span><em>Udzielanie noclegu gościom weselnym</em> / <em>Putting the guests up for the night</em> (mapa 16)<br /><br /><span>[na podstawie badań PAE z lat 1970-2003]</span><br /></span></p>
kultura społeczna ; obrzędy ; obrzędy rodzinne ; obrzędy weselne ; elementy obrzędu ; uczestnicy ; sąsiedzi ; krewni ; goście weselni ; uczta ; poczęstunek ; udzielanie noclegu
<p><span style="color:#000000;"><span>mapa ukazuje </span></span><span style="color:#000000;"><span>zwyczaj udzielania noclegu gościom weselnym </span></span><span style="color:#000000;"><span>; </span></span><span style="color:#000000;"><span>zawarto na niej następujące informacje: </span></span><em>Współdziałanie społeczne w obrzędzie weselnym: Która z form współdziałania występuje we wsi? [...]. Przyjmowanie na nocleg gości</em> <em>weselny</em><span><em>ch. 123. Czy znane są wypadki, że wesele - nie licząc 'poprawin' odbywało się w dwu domach? Sprawa wymagałaby dokładnych badań, gdyż dotychczasowe materiały są niejasne i niepewne. </em></span><span>1 – sąsiedzi i krewni udzielali noclegu gościom, 2 – gospodarze częstowali nocujących u nich gości śniadaniem, 3 </span><span>– zwyczaj praktykowany był w przeszłości, 4 – informacje uzyskane z wypowiedzi osób przesiedlonych i osadników, 5 – brak informacji, 6 – brak tradycji. <br /><br /><strong>Uwaga:</strong><br /><span>- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski).</span><br /></span></p>
Drożdż, Anna
Anna Drożdż : Zwyczaje i obrzędy weselne. Red. Zygmunt Kłodnicki. Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 8, cz. 3 : Współdziałanie społeczności wiejskiej podczas obrzędu weselnego (druga połowa XIX wieku i XX wieku). Wrocław : Cieszyn 2009, wklejka na końcu : mapa 16 ; syg. <PAE/KOM/11/>
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze ; Uniwersytet Śląski ; Uniwersytet Wrocławski
2009
umowa z twórcą (umowa licencyjna)
Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego ; Commentaries to the Polish Ethnographic Atlas
application/pdf
pol
mapa
syg. <PAE_MO_0646_01>
ogólnopolski
<p class="western"><span><em>Wybór swata ze względu na płeć</em></span><span><em>, II</em> / <em>Choosing a matchmaker with regard to sex, II </em>(mapa 4)<br /><br />[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r. i innych źródeł]<br /></span></p>
kultura społeczna ; obrzędy ; obrzędy rodzinne ; obrzędy weselne ; swaty ; elementy obrzędu ; role obrzędowe ; swatka ; uczestnicy ; krewni ; znajomi ; kobiety
<p class="western"><span>mapa ukazuje </span><span>wybór swata ze względu na płeć ; </span><span>zawarto na niej następujące informacje:</span><span> 15. <em>Czy współcześnie zdarza się, że za zgodą rodziców kawalera osoba trzecia „idzie w swaty"? celem przedwstępnego omówienia sprawy zawarcia małżeństwa/..../Kiedy we wsi ten zwyczaj zaniki? Jak było da wniej?Jak nazywają ten zwyczaj i tę czynność? 16. Zbadać czy we wsi żyją jeszcze osoby (mężczyzna?, kobieta?-wiek?zajmujące się swataniem? Jak ich nazywają? [...]<strong> </strong></em><strong>Na swata wybierano:</strong> 1 – kobietę, najczęściej będącą krewną lub znajomą, 2 – inne odpowiedzi (zob. mapa 3), 3 – brak tradycji, 4 – brak odpowiedzi.</span></p>
<p><span><strong>Uwaga:<br /></strong></span><span>- mapę opracowano na podstawie badań terenowych przeprowadzonych w latach 70. XX wieku przez Pracownię Polskiego Atlasu Etnograficznego,</span><br /><span>- niektóre dane zostały zaczerpnięte z mapy wykonanej przez B. Czuchnowską i A. Mączyńską – mapa 538 pt. </span><em>Osoby zajmujące się kojarzeniem małżeństw (od połowy XIX wieku do poł. XX wieku</em><span>), zdeponowanej w archiwum PAE,</span><br /><span>- mapa dotyczy stanu zjawiska od połowy XIX wieku do lat 70. XX wieku,</span><br /><span>- znak z kropką w środku oznacza, że zjawisko występowało w przeszłości,</span><br /><span>- punkty z pionową kreską (szeryfem) oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski),</span><br /><span>- mapa została uzupełniona o punkty dodatkowe (spoza stałej sieci badawczej PAE): </span><span style="text-decoration:underline;">punkty oznaczone kolorem szarym</span><span><span style="text-decoration:underline;"> </span>zostały wytyczone na podstawie literatury XIX-wiecznej (głównie prace O. Kolberga),</span><span> <span style="text-decoration:underline;">punkty podkreślone na niebiesko</span></span><span><span style="text-decoration:underline;"> </span>zostały wytyczone na podstawie literatury XX-wiecznej (Olesiejuk, 1971),</span><br />- na mapie zaznaczono również udział kobiet w rozmowie wstępnej w domu panny, co miało na celu wybadanie sytuacji odnośnie planowanego małżeństwa. Odwiedziny te często poprzedzały wizytę pośrednika – mężczyzny i również stanowiły integralną część swatów. </p>
Pieńczak, Agnieszka
Agnieszka Pieńczak : Zwyczaje i obrzędy weselne. Red. Zygmunt Kłodnicki. Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 8, cz. 2 : Rola i znaczenie swata w kojarzeniu małżeństw. Wrocław : Cieszyn 2007, wklejka na końcu : mapa 4 ; syg. <PAE/KOM/10/>
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze ; Uniwersytet Śląski ; Uniwersytet Wrocławski
2007
umowa z twórcą (umowa licencyjna)
Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego ; Commentaries to the Polish Ethnographic Atlas
application/pdf
pol
mapa
syg. <PAE_MO_0604_01>
ogólnopolski
<p class="western"><span><em>Wybór swata ze względu na płeć</em></span><span><em>, I </em>/ <em>Choosing a matchmaker with regard to sex, I </em> (mapa 3)<br /><br />[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r. i innych źródeł]<br /></span></p>
kultura społeczna ; obrzędy ; obrzędy rodzinne ; obrzędy weselne ; swaty ; elementy obrzędu ; role obrzędowe ; swat ; uczestnicy ; kobiety ; mężczyźni ; krewni ; znajomi
<p class="western"><span>mapa ukazuje </span><span>wybór swata ze względu na płeć ; </span><span>zawarto na niej następujące informacje:</span><span><em> 15. Czy współcześnie zdarza się, że za zgodą rodziców kawalera osoba trzecia „idzie w swaty"? celem przedwstępnego omówienia sprawy zawarcia małżeństwa/..../Kiedy we wsi ten zwyczaj zaniki? Jak było da wniej?Jak nazywają ten zwyczaj i tę czynność? 16. Zbadać czy we wsi żyją jeszcze osoby (mężczyzna?, kobieta?-wiek?zajmujące się swataniem? Jak ich nazywają? [...]<strong> </strong></em><strong>Na swata wybierano:</strong> 1 – mężczyznę, najczęściej krewnego lub znajomego, 2 – inne odpowiedzi (zob. mapa 4), 3 – brak tradycji, 4 – brak odpowiedzi.</span></p>
<p><span><strong>Uwaga:<br /></strong></span>- mapę opracowano na podstawie badań terenowych przeprowadzonych w latach 70. XX wieku przez Pracownię Polskiego Atlasu Etnograficznego,<br />- niektóre dane zostały zaczerpnięte z mapy wykonanej przez B. Czuchnowską i A. Mączyńską – mapa 538 pt. <em>Osoby zajmujące się kojarzeniem małżeństw (od połowy XIX wieku do poł. XX wieku</em>), zdeponowanej w archiwum PAE,<br />- mapa dotyczy stanu zjawiska od połowy XIX wieku do lat 70. XX wieku,<br />- znak z kropką w środku oznacza, że zjawisko występowało w przeszłości,<br />- punkty z pionową kreską (szeryfem) oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski),<br />- mapa została uzupełniona o punkty dodatkowe (spoza stałej sieci badawczej PAE): <span style="text-decoration:underline;">punkty oznaczone kolorem szarym</span> zostały wytyczone na podstawie literatury XIX-wiecznej (głównie prace O. Kolberga),<span style="text-decoration:underline;"> punkty podkreślone na niebiesko</span> zostały wytyczone na podstawie literatury XX-wiecznej (Olesiejuk, 1971),<br />- w punkcie badawczym w polu 33.24.VIII (Olszewnica, ok. Radzynia Podlaskiego) zaznaczono informację z roku 1934 pochodzącą z miejscowej kroniki (brak informacji na temat zaniku zjawiska).</p>
Pieńczak, Agnieszka
Agnieszka Pieńczak : Zwyczaje i obrzędy weselne. Red. Zygmunt Kłodnicki. Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 8, cz. 2 : Rola i znaczenie swata w kojarzeniu małżeństw. Wrocław : Cieszyn 2007, wklejka na końcu : mapa 3 ; syg. <PAE/KOM/10/>
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze ; Uniwersytet Śląski ; Uniwersytet Wrocławski
2007
umowa z twórcą (umowa licencyjna)
Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego ; Commentaries to the Polish Ethnographic Atlas
application/pdf
pol
mapa
syg. <PAE_MO_0603_01>
ogólnopolski
<p class="western"><span><em>Osoby biorące udział w zaręczynach</em></span><span><em>, II</em> / <em>Individuals taking part in engagement ceremony, II </em>(mapa 21)<br /><br />[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r.]<br /></span></p>
kultura społeczna ; obrzędy ; obrzędy rodzinne ; obrzędy weselne ; zaręczyny ; elementy obrzędu ; uczestnicy ; krewni ; sąsiedzi ; znajomi
<p class="western"><span>mapa ukazuje </span><span>osoby biorące udział w zaręczynach ; </span><span>zawarto na niej następujące informacje:</span><span> 33. <em>Poza młodymi - kto uczestniczy w takim zwyczaju: rodzice? swat (dziewosłęb)? marszałek? starosta? drużbowie? druhny, czy inne osoby?</em><span> </span><strong>Oprócz młodych w zaręczynach brali udział:</strong> 1 – rodzice chrzestni, 2 – sąsiedzi, 3 – znajomi, koledzy, koleżanki, 4 – inne odpowiedzi (zob. mapa 20 i 22), 5 – brak tradycji, 6 – brak odpowiedzi.</span></p>
<p><span><strong><strong>Uwaga:<br /></strong></strong>- wypełnienie znaku kropką oznacza, że zjawisko występowało w przeszłości,<br />- mapa dotyczy stanu zjawiska w czasie prowadzenia badań terenowych (lata 70. XX wieku),<br />- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski),<br />- na mapie uwzględniono również przypadki, gdy zaręczyny były aktem równoczesnym ze swatami i zmówinami, zob. mapa 18. <strong><br /></strong></span></p>
Pieńczak, Agnieszka
Anna Drożdż : Agnieszka Pieńczak : Zwyczaje i obrzędy weselne. Red. Zygmunt Kłodnicki. Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 8, cz. 1 : Od zalotów do ślubu cywilnego. Wrocław : Cieszyn 2004, s. 144 ; syg. <PAE/KOM/9/>
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze ; Uniwersytet Śląski Filia w Cieszynie
2004
umowa z twórcą (umowa licencyjna)
Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego ; Commentaries to the Polish Ethnographic Atlas
application/pdf
pol
mapa
syg. <PAE_MO_0566_01>
ogólnopolski